به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، دکتر محمدمهدی فرقانی، استاد رشته ارتباطات در سخن آغازین کتاب «گزارشنویسی، چشم عقاب روزنامهنگاری» نوشته است: «بیش از چهل سال تجربه توامان تحصیل، کار حرفهای و تدریس در حوزه روزنامهنگاری، نگارش حدود 400 گزارش چاپ شده در روزنامه کیهان و 18 سال دبیری سرویس گزارش این روزنامه، دستمایه تدوین کتابی شد که اینک پیش روی شماست.»
مولف کتاب «درآمدی بر ارتباطات سنتی در ایران» در ادامه آورده است: «28 سال از نگارش نخستین جزوه آموزشی گزارشنویسی با عنوان «اصول گزارش مطبوعاتی» و چاپ آن توسط موسسه کیهان (1364) و نیز 19 سال از زمان انتشار شکل بسط یافته جزوه مذکور با نام «گزارشنویسی، چشم عقاب روزنامهنگاری» در ویژهنامه آموزشی رسانه میگذرد. از این رو کتاب حاضر میتوانست خیلی زودتر از اینها به دست انتشار سپرده شود، اما دغدغه علمی حکم میکرد که از پی سالها ارایه در کلاسهای درس، طرح سوالها و ابهامها و کار روی نمونههای گوناگون، پالایش و تکمیل شود و مجموعهای شکل بگیرد که تا حد امکان کامل و جامع باشد.»
کتاب «گزارشنویسی، چشم عقاب روزنامهنگاری» در 6 فصل تنظیم شده است. فصل نخست در برگیرنده کارکردها، تعاریف گزارش و گزارشگر است. این فصل در سه بخش به موضوعهای چیستی گزارش، گزارشگر چیست؟ و ارایه چند تعریف از گزارش میپردازد و با یکی از قدیمیترین نمونههای چاپ شده گزارش با عنوان «دیدار دماوند کوه» به پایان میرسد.
عنوان فصل دوم کتاب، گزارشهای خبری است که در دو بخش به انواع گزارش و کارکردها، ویژگیها و انواع گزارش خبری میپردازد. انواع گزارشهای سمینار، بحران، قضایی، حوادث، نشست مطبوعاتی دولت(رسانهای)، سخنرانی و میزگردها نمونههایی از انواع گزارش خبری است که در این بخش به آنها اشاره شده است.
در فصل سوم گزارشهای غیرخبری مطرح میشود که در یک دستهبندی 10 موردی، انواع گزارشهای غیرخبری مانند گزارشهایی از مکان، سفر، علمی - تخصصی، مصور، اجتماعی، تحلیلی و توسعه را در برمیگیرد.
ساختار و پیکربندی گزارش با پنج بخش مواد و عناصر تشکیلدهنده گزارش، ساختار گزارش، اجزا و عناصر کاملکننده گزارش، اصول مهم در گزارشنویسی، زبان و نثر گزارش اجزای فصل چهارم را شامل میشوند. برخی از عنوانهای بخش نخست نکات کلیدی، روایتهای کوتاه و جاندار، مشاهده و تجربههای گزارشگر و گزارههای انتقالی است. در بخش دوم که ساختار گزارش مطرح میشود در سه قالب لید، متن یا بدنه گزارش و پایانبندی به این موضوع توجه میشود. پایان این فصل نیز با شرح بخش چهارم در اصولی همچون اصل وحدت در گزارش، اصل تناسب، اصل نقادانه بودن گزارش و اصل انسانمحوری به انجام میرسد.
دو فصل پایانی کتاب «گزارشنویسی، چشم عقاب روزنامهنگاری» به مباحث مراحل عملی تهیه گزارش، شیوه نگارش و سبک تنظیم گزارش و روزنامهنگاری تحقیقی میپردازد. در فصل پنجم با دو بخش مراحل عملی تهیه گزارش، شیوه نگارش و سبک تنظیم گزارش مواجهیم. همچنین نگاهی به سبک نسبتا جدید در گزارشنویسی (گزارش قطعهبندی شده) و چند توصیه به گزارشگران مطالب پایانی این فصل را تشیکل میدهند.
گزارش تحقیقی، هفت قانون اساسی در گزارشگری تحقیقی، ساختار گزارش تحقیقی، لید و پایانبندی در گزارش تحقیقی، مراحل اساسی تهیه گزارش تحقیقی، اینترنت و گزارشگری تحقیقی مباحث فصل ششم کتاب را شامل میشود.
از نظر مولف این کتاب بهگونهای تدوین شده است که هم برای حرفهایهای شاغل در انواع رسانهها به ویژه مطبوعات و هم برای دانشجویان و تازهکارهای این عرصه قابل استفاده است. در عین حال به منظور ملموس ساختن مباحث نظری، نمونههای گزارش، لید و پایانبندی متعلق به دورههای زمانی گوناگون نیز انتخاب شده که بنا به اقتضای موضوع در کنار گزارشها آورده شده است.
چاپ نخست کتاب «گزارشنویسی، چشم عقاب روزنامهنگاری» در 336 صفحه با شمارگان دو هزار و یکصد نسخه و بهای 11 هزار تومان از سوی انتشارات اطلاعات منتشر شده است.